Siết chặt quản lý thuế đối với hoạt động thương mại điện tử

 

 

Tại hội thảo bàn về những phương thức giải quyết thách thức về thuế trong nền kinh tế số diễn ra ngày 8/12, Tổng cục trưởng Tổng cục Thuế Bùi Văn Nam nhận định, công nghệ thông tin và truyền thông đã và đang tạo ra quá trình thay đổi trong mô hình và tập quán kinh doanh so với phương thức truyền thống. Trong lĩnh vực bán hàng hoá truyền thống qua sàn giao dịch TMĐT hay website TMĐT có Ebay, Amazon, Alibaba, Tabao; lĩnh vực kinh doanh dịch vụ trên nền tảng công nghệ có Google, Facebook; Uber, Grab taxi; lĩnh vực kinh doanh các tài sản vô hình có các DN phát triển game, ứng dụng cho thiết bị di động thông qua các chợ ứng dụng trên internet. Điều này đang tạo ra thách thức không hề nhỏ trong công tác quản lý thuế GTGT, TNDN từ các tổ chức, cá nhân kinh doanh không hiện diện tại nước tạo ra giá trị hàng hoá. Theo đó, cơ quan thuế đang phải đối mặt với khó khăn khi xác định đúng doanh thu cũng như lợi nhuận của các DN hoạt động trong nền kinh tế số; khi giành quyền đánh thuế đối với các giao dịch về dịch vụ và tài sản vô hình xuyên biên giới; xác định dữ liệu tại nơi phát sinh thu nhập, nơi xử lý và nơi sử dụng cho mục đích tính thuế; xác định khái niệm về nguồn phát sinh thu nhập, cơ sở thường trú hay đặc điểm thu nhập. 

 

Bên cạnh đó, mô hình giao dịch B2C (người tiêu dùng cá nhân mua trực tiếp từ các nhà cung cấp nước ngoài) cũng đang làm cho môi trường cạnh tranh thiếu bình đẳng giữa các nhà cung cấp nước ngoài và các nhà cung cấp trong nước, không phản ánh được chính xác sự thâm hụt trong cán cân thương mại quốc tế và chứa đựng những rủi ro cho người tiêu dùng. Có thể điểm lại những vụ việc đáng chú ý đã được các cơ quan truyền thông đưa ra, liên quan đến vấn đề này như: tính hợp pháp và nghĩa vụ thuế của mô hình hoạt động kinh doanh cung cấp dịch vụ kết nối vận chuyển của taxi Uber; tính hợp pháp và nghĩa vụ thuế của hoạt động kinh doanh tiền điện tử hay tiền kỹ thuật số.

 

Nguyên nhân của các thách thức trong quản lý đối với hoạt động TMĐT, theo Phó Vụ trưởng – Phó trưởng Ban cải cách và hiện đại hóa, Tổng cục Thuế Nguyễn Thị Hạnh là do loại hình kinh doanh này thường  tiến hành một phần hoặc toàn bộ quy trình của hoạt động thương mại bằng phương thức điện tử có kết nối internet, viễn thông di động hoặc các mạng mở khác mà không nhất thiết phải có cửa hàng, cửa hiệu nên nhiều chủ tài khoản dễ dàng ẩn danh hoặc nặc danh để giao dịch gây rất nhiều khó khăn cho việc xác định đối tượng và doanh thu tính thuế.

 

Một thách thức khác cũng được đề cập đến đó là cơ cấu tổ chức của ngành thuế chưa có bộ phận quản lý chuyên trách với hoạt động kinh doanh TMĐT nên kinh nghiệm, kỹ năng của đội ngũ CBCC thuế chưa chuyên sâu, chưa toàn diện nên ảnh hưởng đến hiệu quả quản lý. 

 

Mặc dù vậy, ngành thuế vẫn đặt quyết tâm siết chặt quản lý thuế đối với hoạt động TMĐT bằng nhiều giải pháp cụ thể. Theo đó Tổng cục Thuế đang tham mưu với Bộ Tài chính biện pháp rà soát lại toàn bộ hoạt động thương mại trên nền tảng công nghệ số; phân tích rõ những thách thức đối với công tác quản lý để từ đó hoàn thiện hệ thống chính sách pháp luật, đồng thời có cơ chế phối hợp với các bộ ngành liên quan để xây dựng cơ sở dữ liệu phục vụ cho công tác quản lý thuế, đảm bảo công bằng, minh bạch giữa các DN. Dự kiến, ngành thuế sẽ thành lập bộ máy chuyên trách quản lý thuế đối với lĩnh vực TMĐT trên cơ sở tham khảo mô hình quản lý thuế của một số nước như Nhật Bản, Hàn Quốc, đồng thời đẩy mạnh công tác đào tạo, nâng cao năng lực quản lý cho đội ngũ công chức chuyên trách. Ngoài ra, cơ quan thuế sẽ tăng cường thanh, kiểm tra các đối tượng có rủi ro cao về thuế, đồng thời xử phạt nặng đối với các DN có hành vi vi phạm.

 

Song song với việc siết chặt quản lý, ngành thuế sẽ tăng cường hợp tác với các tổ chức quốc tế nhằm trao đổi thông tin về quản lý thuế; đẩy mạnh công tác tuyên truyền chính sách pháp luật thuế để các DN kinh doanh TMĐT nâng cao ý thức trách nhiệm với NSNN./.