Tìm giải pháp chống gian lận trong hoàn thuế GTGT
Trốn thuế dưới nhiều hình thức
Các hình thức gian lận thuế GTGT giống như gian lận đối với các loại thuế khác. Đó là tình trạng không đăng ký thuế, hạch toán tính thuế thấp hơn so với thực tế, bỏ ngoài sổ sách kế toán, ngụy tạo việc mua hàng hóa, không tính thuế đối với hàng tiêu dùng nội bộ.
Tuy nhiên, với cơ chế tính thuế đặc thù theo phương pháp khấu trừ và hoàn thuế GTGT đầu vào, nhất là hoàn thuế GTGT đối với hàng xuất khẩu, các doanh nghiệp đã tạo ra những hình thức gian lận (trốn thuế) riêng đối với thuế GTGT như: hạch toán sai quy định về phân bổ thuế GTGT đầu vào được khấu trừ, đưa vào khấu trừ hàng hóa không dùng cho sản xuất hàng hóa chịu thuế, giả tạo hồ sơ khống xuất khẩu, quay vòng hàng xuất khẩu, sử dụng hóa đơn giả, thành lập nhiều doanh nghiệp để tạo giao dịch lòng vòng, thành lập doanh nghiệp chuyên mua bán hóa đơn.
|
Cục Điều tra chống buôn lậu (Tổng cục Hải quan) cho biết, ước tính đến hết tháng 10-2013, toàn hệ thống ngành Hải quan đã phát hiện và xử lý gần 20.000 vụ buôn lậu, gian lận thương mại, giá trị hàng hóa vi phạm hơn 300 tỷ đồng, trong đó có 2 vụ chứa đựng hành vi chiếm đoạt thuế GTGT, số tiền lên tới hơn 100 tỷ đồng. |
Theo nhận định của Tổng cục Hải quan, tình trạng xuất khẩu hàng hóa để chiếm đoạt thuế GTGT đang diễn ra ở nhiều nơi, nhất là Thành phố Hồ Chí Minh và biên giới Tây Nam. Từ 2012 đến nay, số thuế chiếm đoạt đã lên tới hàng nghìn tỷ đồng.
Cục Điều tra chống buôn lậu (Tổng cục Hải quan) cho biết, ước tính đến hết tháng 10-2013, toàn hệ thống ngành Hải quan đã phát hiện và xử lý gần 20.000 vụ buôn lậu, gian lận thương mại, giá trị hàng hóa vi phạm hơn 300 tỷ đồng, trong đó có 2 vụ chứa đựng hành vi chiếm đoạt thuế GTGT, số tiền lên tới hơn 100 tỷ đồng.
Đáng chú ý là trường hợp Công ty cổ phần thực phẩm công nghệ Sài Gòn có hoạt động buôn lậu, chiếm đoạt tiền thuế có tổ chức và diễn ra trong thời gian dài. Cơ quan hải quan đã xác minh làm rõ, chỉ từ năm 2012 đến nay, doanh nghiệp đã mở trên 133 tờ khai và làm thủ tục hoàn thuế GTGT gần 100 tỷ đồng từ hoạt động xuất khẩu thuốc lá, rượu, bia…đi Campuchia.
Hay như theo đoàn thanh tra Tổng cục Thuế, cơ quan này vừa phối hợp cùng các cơ quan điều tra khác phát hiện 5 doanh nghiệp tại tỉnh Đồng Nai có dấu hiệu sai phạm nghiêm trọng về hoàn thuế giá trị gia tăng.
Theo đó, Công ty TNHH Thiên Lộc Phúc (Đồng Nai) chuyên mua bán cà phê đã ngừng hoạt động khoảng một tháng nay. Tại khu nhà xưởng, không có một bao nguyên liệu cà phê nào. Điều này trái ngược với khai báo, công ty có doanh số hàng nghìn tỷ đồng giá trị cà phê mỗi năm bán cho các doanh nghiệp cà phê Đắk Lăk. Đoàn thanh tra đã phát hiện tại công ty này có rất nhiều séc, giấy rút tiền khống của hơn 20 doanh nghiệp đã bỏ trốn. Với những chứng cứ của việc mua, bán hoá đơn bất hợp pháp của công ty, Tổng cục Thuế đã phối hợp với Công an để khám xét công ty và bắt khẩn cấp chủ doanh nghiệp và một số đối tượng liên quan.
Theo ông Nguyễn Đẩu, Phó Vụ trưởng Vụ Thanh tra, Tổng cục Thuế, các hành vi gian lận thuế GTGT có tác động lớn đến tình hình thu chi ngân sách của nhà nước và địa phương. Các hành vi gian lận này vừa làm thất thoát tiền hoàn thuế của nhà nước vừa thất thu tiền thuế GTGT thông qua khấu trừ đầu vào và thất thu thuế thu nhập doanh nghiệp thông qua đội chi phí đầu vào. Đặc biệt, việc gian dối này ảnh hưởng lớn đến cân đối ngân sách địa phương, nếu không cân đối được thì việc nợ ngân sách, đầu tư cho phát triển để có nguồn thu trong tương lai rất hạn chế.
Hiện thuế GTGT chiếm 26% tổng thu ngân sách, trong khi thuế Thu nhập doanh nghiệp và thuế Thu nhập cá nhân đã giảm mức động viên, nên sắc thuế gián thu này có vai trò ngày càng quan trọng trong tổng thu ngân sách Nhà nước.
Quyết liệt các giải pháp
Hiện toàn ngành tài chính đang quyết liệt tìm giải pháp để tránh các hành vi gian lận hoàn thuế GTGT. Theo Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng, để chấn chỉnh tình trạng này, vừa qua Chính phủ đã trình với Quốc hội thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thuế giá trị gia tăng và có hiệu lực từ ngày 1-1-2014, trong đó nâng điều kiện hoàn thuế đối với các trường hợp có số thuế giá trị gia tăng đầu vào chưa được khấu trừ hết trong 3 tháng liên tục như hiện nay lên 12 tháng liên tục, khi đó tình trạng gian lận và nhu cầu hoàn thuế giá trị gia tăng sẽ giảm mạnh.
Cùng với các giải pháp nêu trên, Chính phủ đã có nghị quyết về việc tiếp tục tăng cường quản lý công tác hoàn thuế GTGT như rà soát, phân loại các doanh nghiệp rủi ro cao về thuế, doanh nghiệp xuất khẩu nông lâm sản, hải sản, sử dụng hóa đơn ngoại tỉnh để tập trung kiểm tra, đẩy mạnh việc đối chiếu chéo hóa đơn của các doanh nghiệp, nhằm ngăn chặn, phát hiện, xử lý kịp thời việc sử dụng hóa đơn bất hợp pháp.
Bên cạnh đó, phối hợp chặt chẽ với cấp ủy chính quyền các địa phương, các cơ quan trung ương, đặc biệt là cơ quan công an, cảnh sát điều tra, an ninh điều tra để điều tra, khởi tố đối với các tổ chức, cá nhân có hành vi gian lận hoàn thuế.
Tổng cục Thuế cũng cho biết, ngành thuế đã cho rà soát lại toàn bộ các cơ sở kinh doanh theo các tiêu chí rủi ro đã quy định. Sau khi rà soát lại sẽ tập trung thanh kiểm tra và nhận dạng các doanh nghiệp mua bán hóa đơn để triệt phá hoàn toàn. Đối với những doanh nghiệp có dấu hiệu tội phạm, cơ quan thuế phối hợp với các cơ quan điều tra truy tố theo quy định pháp luật để chặn đứng hoàn toàn hiện tượng này.
Cũng theo ông Nguyễn Đẩu, sửa đổi bổ sung chính sách hoàn thuế là để tạo thuận lợi cho các doanh nghiệp làm ăn chân chính và loại bỏ những doanh nghiệp lợi dụng chính sách hoàn thuế. Tổng cục Thuế đã phân doanh nghiệp làm 3 loại để ứng xử. Đối với những doanh nghiệp xuất khẩu có uy tín và trong 24 tháng không có sai phạm gì thì hoàn trước trong vòng 6 ngày.
Với doanh nghiệp có rủi ro, qua xác minh những hóa đơn có vi phạm sẽ không hoàn, ngược lại sẽ hoàn trả lại trong đúng phạm vi 40 ngày. Đối với những doanh nghiệp đang chuyển sang cơ quan điều tra, hóa đơn chứng từ sai phạm sẽ không hoàn, còn hóa đơn chứng từ không vi phạm thì vẫn sẽ hoàn trả.
Theo ông Nguyễn Văn Cẩn- Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan, Bộ trưởng Bộ Tài chính đã chỉ đạo tăng cường cho lực lượng Hải quan, thuế nội địa kiểm soát chặt chẽ những đối tượng nghi vấn, giám sát và làm thủ tục giám sát cả phương tiện, thanh toán tiền hàng xuất khẩu kết nối với cơ quan thuế nội địa để quản lý chặt chẽ thủ tục xuất khẩu được hoàn thuế.
Để tăng cường quản lý hoàn thuế thuế GTGT, ngày 11-11 vừa qua, Bộ Tài chính thành lập Ban chỉ đạo phòng chống vi phạm quản lý thuế GTGT do chính Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng làm Trưởng ban. Ban chỉ đạo có nhiệm vụ chỉ đạo công tác đấu tranh phòng chống, thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm; phối hợp với cơ quan công an để kịp thời truy tố các tổ chức, cá nhân có sai phạm về nộp thuế GTGT trước pháp luật.
Riêng đối với ngành tài chính, ngoài việc đôn đốc nâng cao trách nhiệm của cán bộ công chức, Ban chỉ đạo còn có nhiệm vụ kiểm điểm, xử lý trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân có liên quan trong việc để xảy ra sai phạm trong công tác quản lý thu thuế GTGT./.