Phiên họp thứ 31, Ủy ban Thường vụ Quốc hội: Tán thành dự án tăng thuế TTĐB đối với rượu, bia, thuốc lá

 

Báo cáo trước Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng cho biết, Việt Nam thuộc nhóm 15 nước có số người hút thuốc lá cao nhất trên thế giới, khi mọi tầng lớp dân cư đều dễ dàng tiếp cận với thuốc lá mà nguyên nhân là do giá bán lẻ thấp. Hiện, tỷ lệ thuế trên giá bán lẻ thuốc lá ở Việt Nam chỉ ở mức 44,9%  thấp hơn rất nhiều so với các nước trong khu vực như Brunei (81%), Thái Lan (70%), Singapore (69%), Đức (75%), Pháp (80%). Do vậy, việc tăng thuế TTĐB đối với mặt hàng thuốc lá là cần thiết để hạn chế hút thuốc lá nhằm bảo vệ sức khỏe cho cộng đồng. 

 

Trên cơ sở này, qua nghiên cứu, rà soát, dự thảo Luật thuế TTĐB đã đề xuất phương án tăng thuế TTĐB đối với thuốc lá lên mức 70% trong giai đoạn 1/1/2016 - 31/12 2018 và từ 1/1/ 2019 là 75%.

 

Việc áp dụng mức thuế suất đối với thuốc lá theo lộ trình trên sẽ làm tăng số thu vào NSNN từ thuế TTĐB năm 2016 thêm khoảng 1.300 tỷ đồng; năm 2017 là 1.500 tỷ đồng; năm 2018 thêm 1.800 tỷ đồng và năm 2019 lên tới 4.000 tỷ đồng. Ngoài ra, số thu thuế GTGT sẽ tăng thêm khoảng 130 tỷ đồng vào năm 2016; 150 tỷ đồng năm 2017; 180 tỷ đồng vào năm 2018 và 400 tỷ đồng vào năm 2019. Tuy nhiên, số thu thuế TNDN dự kiến sẽ giảm từ 20 -40 tỷ đồng/năm.

 

Đối với mặt hàng bia, để hạn chế việc lạm dụng, Chính phủ đề nghị có lộ trình tăng thuế suất thuế TTĐB trong 3 năm, từ 1/7/2015 tăng lên 55%; từ 1/1/2017 là 60% và từ 1/1/2018 sẽ là 65%. Đối với rượu từ 20 độ trở lên mức thuế suất xây dựng là 65% (tăng 15%) và dưới 20 độ áp dụng thuế suất 35% (tăng 10%).

 

Cho ý kiến về phương án điều chỉnh thuế TTĐB, đa số các đại biểu đều nhất trí với quy định của dự thảo, tuy nhiên đề nghị rút ngắn lộ trình tăng thuế suất. Cụ thể tăng thuế suất thuế TTĐB thuốc lá từ 65% lên 70% trong giai đoạn 01/01/2016 - 31/12/2017 (thay vì đến 31/12/2018) và tăng từ 70% lên 75% áp dụng từ ngày 01/01/2018 (thay vì 01/01/2019). Lý giải về điều này, căn cứ báo cáo thẩm tra về dự án Luật sửa đổi bổ sung một số điều của Luật Thuế TTĐB của Ủy ban Tài chính ngân sách (TCNS), Chủ nhiệm Phùng Quốc Hiển cho rằng, hiện nay tình trạng buôn lậu thuốc lá đang ngày càng gia tăng, công tác phòng chống chưa hiệu quả, ảnh hưởng lớn đến SXKD trong nước nên cần phải rút ngắn lộ trình tăng thuế TTĐB đối với mặt hàng này. Thậm chí, một số ý kiến trong Thường trực Ủy ban TCNS còn đề nghị nâng thuế suất lên mức cao hơn nhằm thực hiện tốt hơn chiến lược phòng chống tác hại của thuốc lá đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. 

 

Đối với bia, Thường trực Ủy ban TCNS đồng tình với quy định của dự thảo luật là sẽ tăng thuế suất thuế TTĐB theo lộ trình 3 năm, song thời điểm thi hành đề nghị từ ngày 1/1/2016 thay cho thời điểm 01/7/2015 như đề xuất của Chính phủ, theo đó: từ ngày 1/1/2016 thuế TTĐB với bia sẽ tăng từ 50% lên 55%; từ ngày 1/1/2017 tăng lên 60%; từ ngày 1/1/2018 tăng lên 65%. 

 

Đối với rượu, có ý kiến trong Thường trực Ủy ban TCNS đề nghị Chính phủ nghiên cứu, điều chỉnh mức điều tiết thuế về nồng độ cồn của rượu, theo đó sẽ đánh thuế với hai dòng rượu là: rượu từ 14 độ trở lên và rượu dưới 14 độ. Lý do được đưa ra là hiện nay nồng độ cồn của bia thấp nhưng lại phải chịu thuế suất cao hơn rất nhiều so với rượu dưới 20 độ, trong khi nhiều dòng rượu dưới 20 độ lại có nồng độ tương đương với bia. 

 

 

Tại phiên thảo luận, một số ý kiến tỏ ra lo ngại việc tăng thuế suất đối với thuốc lá sẽ làm gia tăng tình trạng buôn lậu, trốn thuế và như vậy làm hạn chế hiệu quả định hướng tiêu dùng những mặt hàng này. Tuy nhiên, báo cáo đánh giá tác động dự án luật kèm theo Tờ trình của Chính phủ, chênh lệch về giá là một trong những nguyên nhân dẫn đến buôn lậu, nhưng đối với thuốc lá, ngoài yếu tố giá, thì mức độ buôn lậu còn bị chi phối bởi nhiều yếu tố khác như: sở thích của người hút thuốc đối với thuốc lá lậu và sự chấp nhận của công chúng đối với các sản phẩm thuốc lá lậu (vì giá thuốc lá nhập lậu ở Việt Nam thường cao hơn so với giá thuốc lá cùng loại sản xuất trong nước); sức mạnh và hiệu quả của việc kiểm soát buôn lậu. Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng dẫn chứng, thực tiễn thời gian qua thuế suất thuốc lá không tăng nhưng buôn lậu vẫn gia tăng. Mặt khác, theo kinh nghiệm một số nước khi thực hiện điều chỉnh tăng thuế TTĐB cho thấy, việc tăng thuế TTĐB đối với thuốc lá không phải là nguyên nhân làm gia tăng buôn lậu mà nguyên nhân của việc gia tăng buôn lậu và hiệu quả của công tác phòng chống buôn lậu, gian lận thương mại.

 

Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng khẳng định, kinh nghiệm nhiều nước cho thấy, nếu công tác phòng chống buôn lậu, quản lý thị trường toàn diện, hiệu quả, sẽ đẩy lùi buôn lậu và góp phần nâng cao hiệu quả thực thi chính sách thuế TTĐB. Bởi Thụy Điển là nước có giá thuốc lá cao nhưng có tỷ lệ buôn lậu thấp nhất thế giới. Malaysia năm 2004 tăng thuế thuốc lá lên mức 55%, nhưng buôn lậu năm 2004 giảm 29%.

Về trang chủ Bản in Gửi email